W uproszczeniu można powiedzieć, że mamy trzy fazy gojenia ran, które czasowo częściowo się na siebie nakładają. Gojenie się ran to jednak złożona seria reakcji i interakcji między komórkami i „mediatorami”.

Każdego roku odkrywane są nowe mediatory, a nasza wiedza na temat mediatorów zapalnych i interakcji komórkowych rośnie.

1. Stan zapalny

Komórki odpornościowe oczyszczają ranę i wspomagają rozpoczęcie naprawy poprzez stymulację fibroblastów, syntezę kolagenu lub angiogenezę.

W naczyniowej odpowiedzi zapalnej uszkodzone naczynia krwionośne kurczą się, a wyciekająca krew koaguluje, przyczyniając się do utrzymania jej integralności. Koagulacja polega na agregacji trombocytów i płytek krwi w sieci fibrynowej, polegającej na działaniu określonych czynników poprzez aktywację i agregację tych komórek. Sieć fibrynowa, oprócz przywracania homeostazy i tworzenia bariery przed inwazją drobnoustrojów, organizuje niezbędną tymczasową macierz do migracji komórek, co z kolei przywraca skórze funkcję bariery ochronnej, utrzymując integralność skóry. Umożliwia to również migrację komórek do mikrośrodowiska zmiany i stymulację proliferacji fibroblastów.

2. Faza proliferacyjna

Wyróżniają się procesy angiogenezy, nabłonka, granulacji i tworzenia macierzy tymczasowej. Celem będzie redukcja uszkodzonej tkanki poprzez skurcz rany i fibroplastykę, tworząc pierwotną barierę.

Ten etap odpowiada za zamknięcie samej zmiany, która obejmuje angiogenezę, fibroplazję i reepitelializację. Procesy te pojawiają się w pierwszych 48 godzinach i mogą rozwinąć się do 14-tego dnia po wystąpieniu uszkodzenia.

3. Etap dojrzewania i przebudowy

Tkanki dążą do osiągnięcia maksymalnej odporności poprzez reorganizację, degradację i resyntezę macierzy zewnątrzkomórkowej w celu uzyskania struktury normalnej tkanki.

Głównym celem etapu przebudowy jest osiągnięcie maksymalnej wytrzymałości na rozciąganie poprzez reorganizację, degradację i resyntezę macierzy zewnątrzkomórkowej. Na tym końcowym etapie gojenia zmiany dochodzi do próby przywrócenia prawidłowej struktury tkanki, a ziarnina ulega stopniowej przebudowie, tworząc tkankę bliznowatą, która jest mniej komórkowa i naczyniowa i wykazuje postępujący wzrost stężenia włókien kolagenowych.

Wraz z zamknięciem rany kolagen typu III ulega degradacji, a synteza kolagenu typu I wzrasta. Podczas przebudowy następuje zmniejszenie ilości kwasu hialuronowego.