Żółte flagi w fizjoterapii

W odróżnieniu od czerwonych flag reprezentujących poważne patologie, flagi żółte sugerują zazwyczaj istnienie czynników psychosocjalnych zwiększających ryzyko powstania bądź długotrwałego utrzymywania się dolegliwości dolnego odcinka kręgosłupa i niepełnosprawności.

Jako przykłady posłużyć mogą:

  • Nieprawidłowa ocena i postrzeganie dolegliwości dolnego odcinka kręgosłupa, jak na przykład przekonanie, iż sam ból jest czynnikiem uszkadzającym tkanki i wywołującym niepełnosprawność, lub wiara w uzdrawiającą siłę odpoczynku w łóżku w przeciwieństwie do wykonywania specyficznych ćwiczeń terapeutycznych. W takich sytuacjach konieczna jest zmiana myślenia i utrwalenie przekonania, że ból nie musi oznaczać groźnej choroby narządowej.
  • Niewłaściwe zachowania związane z bólem, na przykład ograniczenie aktywności fizycznej z obawy przed wystąpieniem dolegliwości.
  • Brak wsparcia społecznego
  • Możliwości uzyskania profitów finansowych (np. renty czy odszkodowania) przy długotrwałej niepełnosprawności względnie kwestie związane z pracą zawodową (brak satysfakcji z pracy i korzyść w postaci możliwości unikania miejsca pracy). Należy pamiętać, że nie zawsze marzeniem pacjenta jest uwolnienie się od bólu i wyzdrowienie. W przypadku tzw. litigation disease, czyli choroby roszczeniowej,  nie ma mowy o wyleczeniu dopóty, dopóki nie zostaną spełnione oczekiwania procesowe.
  • Problemy emocjonalne w postaci np. depresji , niepokoju czy dużego stresu.
  • Preferencje leczenia, które nie pasują do najlepszych praktyk (np. leczenie pasywne nad aktywnym)

Ostrzeżenia

Czerwone flagi ostrzegają lekarza o poważnych komplikacjach.

Żółte flagi są czynnikami w sferze psychospołecznej, które ostrzegają nas, że np. czynniki związane z pracą wpływają negatywnie na zdrowie pacjenta. Dolegliwości, które mogą utrudnić powrót do zdrowia, np. w ciągu jednego dnia oceniasz dwie kobiety po czterdziestce, które skarżą się na bóle krzyża w ciągu ostatniego tygodnia lub dwóch. Badania przesiewowe nie wykazują żadnych oznak ani objawów poważnych patologii i są ogólnie porównywalne pod względem obiektywnym. 

Webinary dla fizjoterapeutów i masażystów

Dwie pacjentki

Jedna jest mężatką, i ma stałą pracę, którą lubi. Jest pewna siebie i pozytywnie nastawiona, że ból pleców prawdopodobnie wkrótce ustąpi i szuka wskazówek jak pomóc sobie samej aby wyzdrowieć

Druga to samotna matka, pracująca na dwóch etatach, w tym w nocy. Pacjentka ma depresję w wywiadzie i oczekuje, że to Ty naprawisz ją tak szybko, jak to możliwe, ponieważ następnego dnia ma nocną zmianę. Szef obciąża ją dodatkową pracą. 

Widać tutaj wyraźnie wzór, jak pozornie obiektywnie podobni pacjenci różnią się dość znacznie. Podczas pierwszego wrażenia dwóch pacjentów mieści się w normalnym przebiegu bólu krzyża, który zwykle ustępuje samoistnie w ciągu pierwszych trzech tygodni.

Można argumentować, że druga pacjentka ma znacznie większe ryzyko rozwoju przewlekłego bólu. Dlaczego?

Lista żółtych flag dla tej pacjentki to: brak wsparcia, bycie samotną matką, depresja, niewłaściwe oczekiwania dotyczące leczenia, niska motywacja, aby aktywnie brać udział w leczeniu, wysoki poziom stresu.

A to tylko kilka żółtych flag, które możemy odnaleźć w literaturze.

Kolejne przykłady żółtych flag

Przekonanie, że ból i aktywność są szkodliwymi zachowaniami chorobowymi, takimi jak: przedłużony odpoczynek i/lub unikanie ruchu, problemy z wycofaniem społecznym,  obciążenie pracą, negatywny nastrój, lęki, nadopiekuńcza rodzina i/lub brak wsparcia.

Czynniki te mogą mieć znaczący wpływ na zdrowie pacjenta.

Więcej o żółtych flagach dowiesz się z Pakietu webinarów zRozum ból.

Miniaturka
Daniel Kawka

Nazywam się Daniel Kawka i z dumą noszę tytuł fizjoterapeuty. Dużą przyjemność sprawia mi śledzenie badań naukowych, którymi dzielę się podczas prowadzonych kursów. Na co dzień pracuję z pacjentami z przewlekłym bólem. Lubię moją pracę ?